Araştırmacı Yazarlar | Yazarlar

ADEM' DEN HOMOFABER'E KÜLTÜREL VE TEKNİK BAŞKALDIRI Âdem... Beşer oluşundan itibaren sürekli arayış içinde olan ?'insan'', ilerleyen zamansal devrelerden, evrilmiş bir biçimde ortaya çıkmaktadır. Her dönemin getirdiği ayrı ayrı özelliklerle birlikte, düşünce arayışında ve düşüncesinde de,duygularında da asimile edilen ve bir önceki döneme göre yozlaşmış yapıda varolmuş mahlûkattır insan. Şununda bilinmesi gereklidir ki; ?'Modern uygarlığın büyük bir boşluk ve kuraklık olduğu için, uygarlık insani bakış açılarına ve insani siyasetlere sahip bulunmuyor.''* Modern dediğimiz insan, doğal olmayan dünyada, bu etkileşimlerle birlikte kendisinden uzaklaşır hale geliyor. Yalnızca endüstriyel düşünceler ve bu amaçlar dahilinde, bununla birlikte gelebileceğini düşündüğü bir hayal üzerine odaklanan başka alan tanımayan bu evrim süreci insanı ?HOMOFABER' haline gelmiş, özünü ve erdemini yok etmiş, kültürel olarak tutunamamış, zihinsel ve ruhsal sapmalara sebebiyet vermiştir. ?Bir türlü doğal haliyle kal(a)mayan, sürekli evrelerden geçen bu nisyan kökenli insanın maarif derdi nedir?' diye bir soru aklımıza gelmektedir. Bunun için öncelikle tarihsel, toplumsal ve kültürel varlık olan insanın, bu zindanlardan kurtuluşunu ele almalı ve aslına ulaşmasındaki aydınlığa ulaşacak şimşeklerin çakışına şahid olmalıyız. Tüketim tutkusu ve alışkanlığının ürettiği sahte bir hayata doğru sürüklenen insan, modern hükmedici sisteme karşı eylemi ?'Küçük Prens'vari'' olması gerekmektedir. Dünyaya düşen Genç Prens ise ?'Bu seyahat ettiğimiz garip makine nedir?''* diyor araba için, ?'Ben otoyolların olmadığı bir yerdeyim''* diyordu bu gizemli genç dünya için... Çünkü onun yaşamında ve kültüründe o makinenin kendisi değil adı bile yok... Genç Prens' in varlığını kabul ederek devam edersek eğer, bu kadar masumane duygu durumları içerisinde bulunan genç adamla, günümüz insanlarını karşılaştırmak saçma bir düşünce, saçma bir eylem olacaktır. Eskiçağ' dan Ortaçağ' a, Ortaçağ' dan Rönesans' a, Rönesans' tan Yakınçağ' a kadar insanın düşünce, inanç, özgürlük(hürriyet) ve kültürel anlamda geçirdiği evreler ve her dönemde varolan zorluklara karşılık düşünce ve aydınlatma anlamında üstlendiği vazifeler, görevler, sorumluluklar söz konusudur. Bununla beraber gelmesi gereken eylem de önem arz etmektedir. Eylem ve düşüncenin uyuşabilmesi için de tartışmaların sonucunda oluşan çelişmezlik söz konusu olmalıdır. ''Eyleme geçirmek için bir düşüncenin doğru olduğunu varsaymamızı haklı kılan esas şart, başkalarının bizim fikrimizin aksini söyleme ve onun yanlışlığını ispat etme hususlarında tam özgürlüğe sahip bulunmamalarıdır... İnsanın, hatalarını tartışma ve deneyim yoluyla tashih etme yeteneği vardır. Yalnızca deneme yetmez. Deneyimin nasıl yorumlanacağını göstermek için tartışma da olmalıdır.''* Bu tartışmalarla birlikte gelen müthiş sadâlar her döneme ünsiyet edecektir zaten. Devirlerin ve dönemlerin değişimiyle birlikte intikal eden bu düşünceler, devrin; dönemin seyrini değiştirebilecek insanların farklı şekillerde düşünce naraları atlamalarında etkili olacaktır. Bu tür başkaldırı hâletlerinin, dönemlerin durağan yapılarını değiştirmesi, değerli olan fikirlerin zayî olmasını engelleyecektir. İçinde bulunduğumuz, mensubu olduğumuz kapitalist sistemde, insanların tüketime dair kölelikleri, saf insan olan Adem' i aşıp Homofaberleşmesiyle birlikte emperyalist güçlerin altında, endüstriyel köle olarak kullanılması aydınlanmanın sadece seri üretimle birlikte gelen yabancılaşma ve bununla birlikte tüketime çılgınlığının sebebiyle ilgili olduğu düşüncesindeyim. Bu kadar modernleşmeyle birlikte gelen mekanizmleşmenin egemen olduğu bu süreçte insan, kültüründen ziyade; insanlık ruhunu, kalbini yitirmiş haldedir. Çünkü modernleşme sadece maddi hayatın gelişmesine katkıda bulunmuştur. Maddi hayatın böylesine ilerlemiş olması aşılması güç bir konformizme sürüklüyor bütün insanlığı... Şu hikayeye bir kulak verelim... Pinokyo... Pinokyo'yu hepimiz biliriz ya... İtalyan yazar Carlo Collodi'nin çocuk romanıdır. Pinokyo' yu oluştururken Pinokyo, önce Kiraz usta tarafından sıradan bir odun olarak bulunur. Kiraz usta konuşan kütüğü bulunca çok şaşırır. Bu yüzden arkadaşı Gapetto usta ondan kütük isteyince bu konuyu hiç düşünmeden o hareket eden kütüğü ona verir. Hikaye başlamış olur. Sonrasında hikayede Pinokyo Gapetto'nun başına çok iş açar... Pinokyo kütüktür ya egoistçe yaşar hiç odunluğundan vazgeçmez ama babası gibi de olmak ister.İnsan olmayı istedikçe tözü onu sürekli yobazlığa iter ama şu da vardır ki en azından yaptığı davranışların, söylediklerinin gerçek mi yalan mı olduğunu burnunun uzamasından anlayabilirsiniz. İşte günümüz insanı da aslında pinokyoloşmuştur fakat öyle bir farkı vardır ki,günümüz insanı kandırmayı özüne öyle bir benimsemiştir ki yaptığı sahte davranışları,söylediği yalanları çok samimice göstermeye çalışabilir... Anlaşılmaz yalan olduğu ustalaşmıştır çünkü... Ne burnu uzar,ne de kişiliği zedelenir. Öyle özümsemiştir ki benliğine yalanına bile alışmıştır... Dış görünüşü insan gibi olanlar içlerinde Pinokyo taşıyanlar hayatta odun gibi yaşayanlar sürekli mutsuz olanlardır aslında.O özüne odun dediğimiz Pinokyo bile insanlaşmayı,insanca davranmayı özlerken insan görünümlü Pinokyolar sürekli odunlaşma süreci içindedir... Mana hayatını terk ettikçe insan bu odunlaşma sürecinde gözden yaş gelmez, kalp sürura ermez, hüzün uğramaz kalbin semtine... Kütükleşme cereyan eder maneviyat iklimi olmayan insanın en önemli hayat ovasında... Değerlerini yitirir adem-i beşer. Pinokyolaşan yürekler hümanist yüreklere göç ettikçe insanın gönül sokaklarında sıcak esintiler eser... İnsan, İslamlaştıkça insanlaşır misalidir Pinokyodan Gapette'ye geçebilmek... Bununla birlikte paralel olan bir düşünce öne süren Menteş' te:?' Markalı ürünler, yeni çıkan teknolojik cihazlar ve lüks mamuller statü göstergeleridir. Akıllı telefonlar, sizi olduğunuzdan akıllı gösterir. Spor arabalar, size şampiyon havası verir. Pırlantalar, çizmeler, kol saatleri, bilumum ıvır zıvır imajınızın özel efektleridir. Ayrıca zeki, bilgili, görgülü, zevk sahibi, hoşsohbet ve nazik olmanıza gerek yok. Duygusal doyum, mükemmel benlik imgesi ve makbul fiyaka, paraya bakar. Para konuşur, nakit çığlık atar. Statü göstergeleriyle dekore edilmiş bir sahnede, sözün değeri yiter. Şık görünüyorsan: Söze gerek yok. Şık değilsen: Kimse dinlemez. Erişebileceğin en üst mertebe, markalaşmaktır.'' der. Ya kalbimiz ve ruhumuz? ?'İnsanların bir kısmının diğer kısmına köle gibi yaşaması ruhi hürriyeti ortadan kaldırıcıdır. Bir zümreyi esir, öbürünü zalim yapan eşitsizlikten kurtulmak istiyoruz. Eşitlik ahlaki bir idealdir. Eşitlik merhamet davasıdır...''* "Kafası karışmış bir dünyada yaşıyoruz; kim olduğumuzu, nerede olduğumuzu, nereye gittiğimizi bile bilmiyoruz artık. [...] İşte bu yüzden kaybedilen değerleri yerine koymanın ve küçük şeylere yeniden önem vermeye geri dönmenin zamanı geldi."* *Nurettin Topçu,Ahlak Nizamı, Dergah Yayınları *A.G.Roemmers, Genç Prens'in Dönüşü, Timaş Yayınları *John Stuart Mill, Hürriyet Üstüne, Liberte Yayınları *A.G.Roemmers, Genç Prens'in Dönüşü, Timaş Yayınları *Nurettin Topçu,Ahlak Nizamı, Dergah Yayınları *A.G.Roemmers, Genç Prens'in Dönüşü, Timaş Yayınları