Araştırmacı Yazarlar | Yazarlar

          KİBİR TEVAZU VE ŞAR-6

  Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla

   Kibir yoluna giren kişi yolun sonuna Görünme, bilinme, söze, sohbete konu olma, öldüren  bir hırs onların en büyük arzusudur Konuşmaların dönüp dolaşıp kendilerine dayanmasını, muhaverelerin onların meziyetleri etrafında şekillenmesini beklerler; bütün bunlar olmayınca da hırçınlaşırlar, çevrelerini vefasızlıkla, kadir-bilmezlikle, aymazlıkla, meselelere vukufıyetsizlikle ve dirayetsizlikle suçlarlar, kibirlerini nefrete, öfkeye çevirir; patlamaya hazır bir gayz küpü hâline gelirler.

   Aynı zamanda kıskanç ve hasetçidirler. Paylaşmayı sevmezler. Paylaşırken ve konuşurken tahakküm edici bir üslûp kullanırlar. Ricali, lûtfenli konuşmalannm içinde gizli emr-i vakîler vardır. Dedikleri buyruktur, anında makes bulsun, (adı konulmamış bir) kanun hükmünde algılansın isterler. Sözlerinin üstüne söz söylenmesini, tekliflerinin kabul görmemesini asla içlerine sindiremezler. Ne yapar yaparlar hemen her mülâhazayı mühim ve pek kıymetli saydıkları düşüncelerine bağlarlar.

   İlkeli ve dürüst rollerde oynarlar. Ama o rol, üzerlerinde iyice sırıtır da göremezler. Benlik duygulan kabarmıştır. Ben’i çok severler. Böyle hastalar, sürekli “ben” mülâhazalarıyla solurlar, tafralarla köpürüp dururlar. Biz demekten hoşlanmazlar Büyüklüğü, büyüklenmeyi kendi inhisarlarında deruhte etmekten haz duyarlar. Büyük büyük iddialar peşindedirler. Çoğu zaman da iddialarının altında kalırlar ve ezilip küçülürler. Herkesten büyük olmak için herkesten büyük konuşmak çok önemli meziyetleridir

   Ortaya attıkları mevzularla gündemlerini başkalarına dayatmaya çalışırlar. İstedikleri bir netice çıkınca nefret verici şımarık bir edaya bürünürler, istemedikleri bir netice çıkınca da surat asarlar. Dönüp dolaşıp sonucu tartışırlar. Bu sebepledir ki tartışmayı ve eleştirmeyi çok severler. Geldiğinde kendisini küfürle burun buruna gelmiş bulabilir. Kibrin sonu tuğyandır. Tuğyana düşen ateşe düşmüş demektir.

   Kibrin hâlleri çoktur, ondan kurtulmanın yolu ise tektir: Kur’ân'a ve Efendimiz' (s.a.v.)'in sünnetine sarılmak! Hedefe götüren en kestirme ve garanti yol budur. Hasarın Basrî’ye isnat edilen şu tespitleri¹⁹ Kur’ân ve Peygamber ahlâkının özeti saymak mümkündür: “Müslüman'ın başlıca alametleri şunlardır. Dininde güçlü, kararlı ve yumuşak, imanı sağlam, bilgili ve halim, zeki ve merhametli, hem haklı hem bağışlayıcı, hem  zengin hem tutumlu, hasta olduğunda tahammüllü, güçlü ve iyiliksever, arkadaşlık ve dostluğun sıkıntılarına katlanır, zorluklara sabreder, öfkesine mağlup olmaz, gurur ve kibre kapılmaz, ihtiraslarına yenilmez, midesi tarafından şerefsizlik yapmaz, hırsı yüzünden küçülmez, basit hedeflerle yetinmez, mazluma yardım eder, zayıfa acır, cimrilik yapmaz, israf etmez, kendisine kötülük edeni bağışlar, cahili hoş görür, nefsi sıkıntıda olsa da herkes kendisinden yararlanır.”²⁰

   -Ey insan! Cenâb-ı Hakk seni topraktan yaratmıştır. Mademki topraktan yaratıldın ateş gibi haris, yakıcı ve inatçı olma. Akıllı, olgun ve mütevazı ol.”²¹

   Büyüklük Allah'a mahsustur. Kula yaraşansa tevazuudur. Kulun Allah’a has bir sıfata talip olması kendini bilmemek ve haddini aşmaktır. Peygamberimiz (s.a.v.), “Yücelik ve ululuğun Allah'ın şanına lâyık sıfatlar olduğunu, bu sıfatların bir tanesinde bile Allah'a ortak olmak isteyenlerin azaba uğratılacağını”²² bildirmiştir.
Müslüman'a yakışan alçakgönüllü olup kulluk sınırları içinde kalmak, hem Allah'ın hem insanların sevgisini kazanmaktır.
Kibirden uzak durup tevazuu şar edinenlere ne mutlu!

1. Buhari, Kalem Suresi Tefsiri; Müslim, Kitabu’l Cennet, 13

2. İbn-i Hişam; IV, 42.

3. Müsned, IV, 134.

4. İmam Gazzali, İhyay-ı Ulumuddin III, s. 236-309

5.Günay Bayburtlu Kesler, Son Elçi Hz. Muhammed ve O’nun Rehberliğinde Hayat, s.98, Çıra Yayınları, İstanbul, 2010

6. Ekrem Sağıoğlu, İlim Beldesinin Kapısı Hz. Ali, Yasin Yayınevi, s. 331, İstanbul, 2005.

7. http://www.fetva.org/Hutbeler/kibir_tevazu.htm

8. İbn Mace, Mukaddime, 9; Müslim, İman, s. 148-149.

9. Müslim, İman, 39.

10. http://www.fetva.org/Hutbeler/kibir_tevazu.htm

11. Heyet, İlmihal, İslam ve Toplum, II, s. 517-518, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2005

12. Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı Yayınları, İstanbul.

13. İbrahim Tenekeci, Yeni Şafak Gazetesi, 29 Ağustos 2012

14. Arif Nihat Asya, Dualar ve Aminler, Naat Şiiri, Ötüken Yayınları, İstanbul

15. Ahmed bin Hanbel, Müsned

16. Buhârî, Kalem Sûresi tefsiri; Müslim, Kitabu'l-Cennet, 13

17. Müslim, İman 14; Buhârî, İman 3.

18. Heyet, İlmihal, İslâm ve Toplum, II, s. 501, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2005

19. Gazzalî, İhyâ, III, 166

20. Heyet, İlmihal, İslâm ve Toplum, II, s. 501, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2005

21. http://www.fetva.org/Hutbeler/kibir_tevazu.htm

22. Müslim, Birr, 38